Blockchain w łańcuchu dostaw – bezpieczne i transparentne śledzenie produktów  

Blockchain to odporny na manipulacje, rozproszony rejestr danych. Służy nie tylko do weryfikacji i przechowywania cyfrowych zapisów transakcji, ale także rewolucjonizuje zarządzanie łańcuchem dostaw. Czym jest, jak działa i jakie korzyści przynosi? Dowiesz się z artykułu.  

Co to jest blockchain?   

Blockchain, lub inaczej – technologia łańcucha bloków, to rodzaj cyfrowej księgi, która zapisuje transakcje w sposób bezpieczny i niezmienny. Każda transakcja jest zapisywana w tzw. bloku, a bloki są łączone w łańcuch. Dzięki temu dane są chronione przed manipulacją. Blockchain jest podstawą wielu nowoczesnych technologii, takich jak kryptowaluty (np. bitcoin) oraz inteligentne kontrakty. Swoje zastosowanie znalazł również w łańcuchu dostaw.  

Jak działa blockchain?  

Każda transakcja jest zapisywana w bloku. Blok to zbiór danych, które są ze sobą powiązane. Każdy blok zawiera zestaw i dane transakcji oraz jest połączony z poprzednim blokiem za pomocą unikalnego kodu (kryptograficznego hasha), co tworzy łańcuch. Dzięki temu, gdy zostaje dodany nowy blok, nie można go zmienić bez modyfikacji wszystkich poprzednich bloków. To zapewnia niezmienność danych.   

Blockchain jest zdecentralizowany, czyli nie ma jednego centralnego punktu kontroli. Dane są przechowywane na wielu komputerach (węzłach) w sieci, więc jest większe bezpieczeństwo i odporność na ataki. 

Zastosowania technologii blockchain w łańcuchu dostaw  

Blockchain umożliwia śledzenie całego łańcucha dostaw. Każda transakcja, od momentu wyprodukowania produktu, przez jego transport, aż po dostarczenie do klienta, jest rejestrowana w blockchainie. Wszystkie informacje są zabezpieczone kryptograficznie, by uniknąć ryzyka manipulacji danymi. Dodatkowo blockchain może być zintegrowany z inteligentnymi kontraktami*, które w określonych warunkach automatyzują procesy, jak np. płatności czy zamówienia.  

* Inteligentne kontrakty (ang. smart contracts) – programy komputerowe, które działają na blockchainie. Automatycznie wykonują określone działania, po spełnieniu określonych warunków. Tradycyjne umowy wymagają pośredników do ich egzekwowania. Natomiast inteligentne kontrakty samodzielnie realizują warunki umowy zapisane w kodzie. Na przykład inteligentny kontrakt może automatycznie przelać środki z jednego konta na drugie, gdy zostanie dostarczony towar. 

Korzyści z blockchaina w łańcuchu dostaw  

Dzięki technologii blockchain w łańcuchu dostaw możliwe są: 

Większa przejrzystość   

Blockchain umożliwia śledzenie każdego etapu produkcji i dostawy towarów w czasie rzeczywistym. Dzięki temu wszystkie strony zaangażowane w proces mogą monitorować status i lokalizację produktów.  

Poprawa bezpieczeństwa informacji  

Blockchain może być kanałem komunikacji między wszystkimi uczestnikami łańcucha dostaw. Informacje zapisane w blockchainie są zabezpieczone kryptograficznie i nie mogą być zmienione bez zgody wszystkich uczestników sieci. Oferuje także podgląd na status dokumentów celnych lub lokalizację kontenerów. To eliminuje ryzyko manipulacji danymi i chroni przed fałszerstwami.  

Automatyzacja procesów  

Dzięki inteligentnym kontraktom technologia blockchain automatycznie wykonuje określone działania, jeżeli zostały spełnione ustalone warunki. To przyspiesza procesy i redukuje koszty operacyjne.  

Redukcja pośredników  

Blockchain umożliwia bezpośrednie przekazywanie informacji między uczestnikami łańcucha dostaw. Są więc mniejsze koszty transakcji i szybsza realizacja zamówień, ponieważ nie ma pośredników.  

Zwiększona efektywność  

Automatyzacja i przejrzystość procesów pozwalają szybciej i efektywniej zarządzać łańcuchem dostaw. Dzięki temu można redukować koszty i lepiej obsługiwać klienta.  

Śledzenie pochodzenia produktów  

Blockchain pozwala na dokładne śledzenie pochodzenia produktów. To szczególnie ważne w takich branżach jak spożywcza czy farmaceutyczna. W razie konieczności można szybko zidentyfikować i wycofać z rynku wadliwe produkty.  

Zgodność z regulacjami  

Blockchain ułatwia spełnianie wymogów regulacyjnych, ponieważ wszystkie transakcje są transparentne i łatwo jest przeprowadzić ich audyt. To pomaga firmom działać zgodnie z przepisami i unikać kar.  

Połączenie blockchain i standardów GS1 w łańcuchu dostaw  

Blockchain można połączyć z różnymi standardami GS1, aby poprawić efektywność i przejrzystość w łańcuchu dostaw.   

• EPCIS (Electronic Product Code Information Services) pozwala śledzić ruch i status produktów. Gdy połączymy go z blockchainem, informacje będą zapisywane w sposób niezmienny i transparentny. To zwiększa zaufanie i eliminuje ryzyko fałszerstw. 
• GTIN (Global Trade Item Number) to unikalny numer identyfikacyjny dla produktów. Połączenie GTIN z blockchainem umożliwia dokładne śledzenie pochodzenia i ruchu produktów. 
• GLN (Global Location Number) to standard identyfikacji lokalizacji. GLN zintegrowany z blockchainem pozwala precyzyjnie śledzić, gdzie produkty były przechowywane lub przetwarzane. W ten sposób poprawia się przejrzystość i efektywność logistyki.  
• SSCC (Serial Shipping Container Code), czyli unikalny numer identyfikacyjny dla jednostek logistycznych. Dzięki blockchainowi informacje o każdej jednostce mogą być zapisywane i śledzone w czasie rzeczywistym. Zarządzanie zapasami i dostawami staje się łatwiejsze. 

Podsumowując, łańcuch dostaw zyskuje na integracji technologii blockchain ze standardami GS1. Tworzy się jednolity, bezpieczny i transparentny system zarządzania danymi, a to z kolei zwiększa efektywność, redukuje koszty i poprawia zaufanie między uczestnikami procesu.